یسْئَلُونَکَ ما ذا یُنْفِقُونَ قُلْ ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَیْرٍ فَلِلْوالِدَیْنِ وَ الْأَقْرَبینَ وَ الْیَتامى وَ الْمَساکینِ وَ ابْنِ السَّبیلِ وَ ما تَفْعَلُوا مِنْ خَیْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلیمٌ (بقره:٢١٥)
ترجمه: از تو می‌پرسند که چه انفاق کنند؟ بگو: [نوع صدقه چندان مهم نیست، بلکه] هر خیر و نیکى و مالى را که انفاق میکنید براى والدین و نزدیکان و یتیمان و فقیران و ابن سبیل»(در راه ماندگان) باشد. و هر کار خیرى انجام دهید بی‌تردید خداوند به آن داناست.
کمک به ابن سبیل» هشت بار در قرآن مورد توجه قرار گرفته است. ابن سبیل» یعنی وامانده در راه». یعنی کسانى که احتمالا در شهر خود افراد پولدار و آبرومندی هستند، ولی مثلا به سفر تجاری رفته‌اند، و به خاطر غارت راهن یا گم کردن پول‌شان مشکل و احتیاج مالی پیدا کرده‌اند. خداوند خواسته است به این نیازمندان (که نیاز دائم به کمک ندارند، بلکه موقتا نیازمند شده اند) کمک شود، و پولی به آنها داده شود تا بتوانند به شهر و وطن شان باز گردند.
⛳️ امروزه شاید کمتر ابن سبیل» و در راه مانده پیدا شود، چرا که اگر کسی در سفرش مشکل مالی پیدا کرد، می تواند با خانواده اش تماس بگیرد و از آنها بخواهد به کارت بانکی اش پول واریز کنند. ولی در دوره #کرونا افراد فراوانی مشابهِ ابن سبیل» شده‌اند: افرادی که شغلی داشته‌اند و کار می کرده‌اند و زندگی‌شان را #آبرومندانه می گذارنده‌اند، ولی این روزها به خاطر بحران اجتماعی-اقتصادی ناشی از کرونا، که خودشان نقش و تقصیری در رخداد آن نداشته اند، منبع درامد خود را از دست داده‌اند یا درامدشان بسیار کاهش یافته است، و باعث شده در زندگی شان با مشکل مواجه شوند. اگر به این افراد کمک شود تا مشکل موقت شان حل شود، باز می توانند در ادامه زندگی روی پای خودشان بایستند و زندگی آبرومندانه بلکه مناسبی پیشین را ادامه دهند.
چنانکه در آیه شریفه ابتدای متن بیان شد، یکی از مسائل مهم در انفاقات و هزینه در راه خدا، شناسایی محل هزینه‌کرد است؛ و یکی از مصارف مهم صدقه و انفاق در راه خدا، انفاق مال در راه ابن سبیل» است. به امید اینکه آبروی همه آبرومندان حفظ شود.
و اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً وَ بِذِی الْقُرْبى وَ الْیَتامى وَ الْمَساکینِ وَ الْجارِ ذِی الْقُرْبى وَ الْجارِ الْجُنُبِ وَ الصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَ ابْنِ السَّبیلِ (نساء:٣٦)
ترجمه: خدا را بپرستید و چیزى را همتای او قرار ندهید، و به پدر و مادر و نیز به خویشاوندان و یتیمان و مستمندان و همسایه نزدیک و همسایه دور و دوستان همنشین و در راه ماندگان» نیکى کنید.
حجت الاسلام #علی_سراج | دانش‌آموخته دانشگاه شریف و طلبه حوزه علمیه مشکات
#کاسب_تنها_نیست
#ابن_سبیل
#پیوندهای_اجتماعی
#مصداق_انفاق #صدقه
امروزه رسانه‌ها برای عموم مردم دنیا وسیله‌ای سرگرم‌کننده و برای #زرسالاران_اقتدارطلب نیز وسیله‌ای برای مدیریت ذهن‌ها و دل‌ها در جهت منافعشان تعریف میشود. در این نگاه از سینما گرفته تا شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ی ملی، زمانی نقش خود را خوب ایفا می‌کنند که بتوانند با ایجاد #غفلت در مردم یک ❌ #باشگاه_سرگرمی جذاب باشند.
اما همین رسانه در #مکتب_امام_خمینی_ره تعریفی بلند و راقی دارد. ایشان صداوسیما را که مهم‌ترین رسانه‌ی زمانشان بود، ✅ #دانشگاه_عمومی نامید. این تعبیر یعنی رسانه ملی اولاً باید دانشگاه باشد و دانشگاه از نگاه ایشان مبدأ همه تحولات جامعه بوده و محلی برای تعلیم و تربیت انسانی است که باید ظرفیت به دوش گرفتن بار سنگین انقلاب در او ایجاد شود. همچنین باید عمومی باشد، به این معنا که همه‌ی عرض جغرافیایی وسیع کشور را با وجود قومیت‌ها و فرهنگ‌های مختلف پوشش داده و نقش دانشگاه بودن خود را برای همه‌ی اقشار جامعه از کودکان تا کهن‌سالان و از کم‌سواد تا اساتید دانشگاه و علما، به خوبی ایفا کند. در جای خود باید به این سؤال پاسخ داد که صدا و سیما در مجموع به کدام یک بیشتر نزدیک است.
دانشگاه عمومی یا باشگاه سرگرمی؟
اما در این مطلب سعی داریم با این نگاه به تحلیل #برنامه_میدون که با موضوع کسب و کار از شبکه‌ی سه پخش میشود، بپردازم که این برنامه به کدام یک از دو سر این طیف نزدیک‌تر است.
این نکته را هم باید تذکر بدهم که هر چند بخش مهمی از تأثیرگذاری رسانه‌ها به کیفیت ساخت و رعایت نکات فنی برمی‌گردد، اما در این مقاله قصد دارم بیشتر از جنبه محتوایی این برنامه را مورد نقد و بررسی قرار بدهم.
برنامه میدون ویژگی‌هایی دارد که آن را در مجموع به یک برنامه خوب و قابل قبول در منظومه کلی اندیشه‌ی دانشگاه عمومی تبدیل می‌کند: (دو نکته‌ی اول به جنبه‌ی دانشگاه بودن آن و دو نکته دوم به جنبه عمومی بودن آن اشاره دارد)
۱. در این شرایط بیش از هر زمان دیگری نیاز داریم تا ظرفیت‌های نهفته طبیعی و انسانی کشور ما معرفی‌شده تا بتوان از این امکانات در راستای پیشرفت کشور و عبور از مشکلات اقتصادی بهره برد. برنامه‌ی میدون با نمایش دادن برخی کسب‌وکارهایی که با خلاقیت و تلاش فراوان توانسته‌اند ارزش‌آفرینی تازه‌ای داشته باشند، نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از ظرفیت‌های نهفته‌ی کشور برای پیشرفت اقتصاد و عرصه کسب‌وکار استفاده کرد.
۲. ترویج فرهنگ کار کردن و معرفی کسب‌وکارها به عنوان یک نهاد با ارزش یکی از تأثیرات خوب این برنامه است.
️ ۳. دسته‌ای از کسب‌وکارها تمام ویژگی‌های یک کسب‌وکار تراز را دارند اما به علت نداشتن امکانات کافی برای معرفی و تبلیغ خود، کمتر فرصت جذب مشتری در سطح کشور و جذب سرمایه را پیدا می‌کنند. برنامه میدون فرصتی رایگان در اختیار کسب‌وکارها در یکی از پربازدیدترین شبکه‌های سیما قرار می‌دهد و این فرصت را فراهم می‌کند تا برنده‌ی وامی باشند که می‌تواند کسب‌وکارشان را رشد فزاینده دهد.
️ ۴. نمایشی کردن معرفی کسب و کارها سبب جذابیت بیشتر برنامه شده و همین سبب میشود تا مخاطبین بیشتری جذب برنامه شوند و در نتیجه تأثیرگذاری فرهنگی آن بیشتر شود. این نکته در مقایسه با برخی برنامه‌های مشابه خشک و بی روحی که از شبکه‌هایی مانند شبکه ایران کالا پخش میشود، نمود بیشتری پیدا می‌کند.
#علی_نصیری‌کیا | عضو هسته تحقیقاتی کار و کسب اسلامی
#کاسب_تنها_نیست
#برنامه_میدون
#دانشگاه_عمومی
#باشگاه_سرگرمی
#مکتب_امام
✅ کانال کار و کسب اسلامی
️ @islamic_business_ir